Phù chân là hiện tượng phổ biến khi mang thai, ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ. Tùy thuộc vào vị trí và kích thước thai nhi, cũng như cơ địa của mẹ, tình trạng phù có thể nặng hay nhẹ, xuất hiện sớm hay muộn. Điều quan trọng là mẹ bầu cần nhận biết dấu hiệu phù chân để xác định liệu đó là tình trạng sinh lý bình thường hay là dấu hiệu của bệnh lý cần điều trị.
Nguyên nhân gây phù chân
- Sự gia tăng máu và chất lỏng: Khi mang thai, cơ thể mẹ sản xuất nhiều hơn 50% lượng máu và chất lỏng để nuôi dưỡng thai nhi, dẫn đến phù nề.
- Áp lực từ tử cung lớn: Khi tử cung mở rộng, nó có thể chèn ép tĩnh mạch chủ dưới, làm máu dồn xuống chân, gây phù.
- Thay đổi hormone: Hormone thai kỳ khiến thành mạch mềm hơn, làm khó khăn cho quá trình vận chuyển máu từ chân về tim.
- Các yếu tố khác: Đứng quá lâu, đi giày cao gót, làm việc nặng nhọc, chế độ ăn nhiều Natri, thiếu Kali, và thời tiết nắng nóng cũng là nguyên nhân gây phù chân.
Dấu hiệu cảnh báo và khi nào cần thăm khám
Phù chân thường xuất hiện ở bàn chân, bắp chân, mắt cá chân, và đôi khi cả tay. Đây thường là dấu hiệu bình thường trong thai kỳ và có thể giảm khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nếu phù đi kèm với các triệu chứng như đau đầu, rối loạn thị giác, mờ mắt, hoặc đau bụng, mẹ bầu cần đến bệnh viện ngay lập tức, vì đây có thể là dấu hiệu của tiền sản giật, một biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ.
Phù chân khi sắp sinh
Trong những tháng cuối của thai kỳ, phù chân thường xuất hiện nhiều hơn, và có thể kèm theo các dấu hiệu sắp sinh như vỡ ối, máu báo, cơn gò tử cung, và thai nhi ít đạp. Mẹ bầu cần chú ý để đến bệnh viện kịp thời khi có dấu hiệu chuyển dạ.
Biện pháp cải thiện tình trạng phù chân
- Nghỉ ngơi và thay đổi tư thế: Tránh đứng quá lâu, nên nằm nghiêng sang trái và gác chân cao để giảm áp lực lên tĩnh mạch.
- Chăm sóc đôi chân: Ngâm chân trong nước ấm 10-15 phút, mát-xa chân và tập các bài tập nhẹ nhàng như xoay cổ chân, nâng chân lên cao để giúp máu lưu thông.
- Dinh dưỡng hợp lý: Ăn nhiều rau xanh, hoa quả, thực phẩm giàu vitamin, canxi, kẽm, và hạn chế muối. Tránh các đồ uống có cồn và caffein.
- Chọn giày dép thoải mái: Giày dép nên thoải mái, đế thấp để máu dễ lưu thông, tránh gây viêm tấy kẽ chân.
- Theo dõi và thăm khám: Nếu phù không giảm sau khi nghỉ ngơi hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng, mẹ bầu cần đến bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Phù chân khi mang thai là hiện tượng thường gặp nhưng cần được theo dõi cẩn thận để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.